Nhiều thí sinh dành hàng giờ liền để học thuộc lòng các danh sách từ dài dằng dặc, nhưng kết quả lại không như mong đợi. Vấn đề không nằm ở việc bạn học không đủ chăm chỉ, mà là bạn chưa có một chiến lược thông minh. Việc xây dựng một danh sách từ vựng ôn thi Duolingo English Test hiệu quả không chỉ là ghi chép, mà là một nghệ thuật đòi hỏi phương pháp đúng đắn.

Tại sao từ vựng lại quyết định điểm số trong Duolingo English Test?

Để học hiệu quả, trước hết bạn phải hiểu vai trò của từ vựng trong bài thi DET. Từ vựng không chỉ là một phần điểm, nó là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến kết quả cuối cùng.

1. Cách AI của DET chấm điểm 

Bài thi DET dùng máy tính (AI) để chấm điểm. AI này không chỉ đếm xem bạn biết bao nhiêu từ. Nó còn phân tích xem bạn có dùng được các từ phức tạp và đa dạng hay không.

Nếu bạn có nhiều từ vựng và dùng chúng chính xác, điểm của cả bốn kỹ năng sẽ tăng lên:

• Literacy (Đọc & Viết): AI kiểm tra bạn có nhận ra và dùng được các từ học thuật không.
• Comprehension (Nghe & Đọc): AI kiểm tra bạn có hiểu nghĩa của từ trong nhiều tình huống khác nhau không.
• Conversation (Nghe & Nói): AI kiểm tra bạn có dùng từ một cách tự nhiên khi giao tiếp không.
• Production (Viết & Nói): AI kiểm tra bạn có thể viết và nói một cách mạch lạc với vốn từ phong phú không.

Nói một cách đơn giản, AI của DET được lập trình để tìm kiếm những người có khả năng dùng tiếng Anh tốt trong môi trường học đường. Vì vậy, việc dùng từ vựng nâng cao là cách để bạn chứng minh năng lực thật sự của mình.

2. Tác động của từ vựng đến từng loại câu hỏi

Mỗi dạng câu hỏi trong bài thi sẽ kiểm tra vốn từ của bạn theo một cách khác nhau.

• Câu hỏi nhận biết (Read and Select, Fill in the Blanks): Các dạng này kiểm tra trực tiếp xem bạn có nhận ra từ đúng và hiểu nghĩa của nó không. Tuy nhiên, số lượng từ vựng trong các câu hỏi này rất lớn, nên việc học tủ sẽ không hiệu quả.
• Câu hỏi sử dụng (Write About the Photo, Speaking Sample, Interactive Writing/Speaking): Đây là những phần chiếm nhiều điểm nhất. Bạn phải chủ động dùng vốn từ của mình để trả lời. Đặc biệt, phần “Interactive Writing” đòi hỏi câu trả lời phải có cấu trúc tốt, dựa nhiều vào các từ vựng cao cấp.

Sai lầm phổ biến là chỉ tập trung học thuộc từ để làm các câu hỏi nhận biết. Điều này dẫn đến việc bạn có thể nhận ra một từ nhưng lại không biết cách dùng nó khi nói hoặc viết.

Phương pháp xây dựng danh sách từ vựng thông minh cho bài thi DET

Để giải quyết vấn đề trên, bạn cần một cách học tập trung vào việc biến từ vựng bạn nhận biết được thành từ vựng bạn có thể sử dụng. Dưới đây là 3 phương pháp hiệu quả.

1. Học từ theo ngữ cảnh 

Não bộ sẽ nhớ thông tin tốt hơn khi nó được đặt trong một câu chuyện hoặc tình huống có ý nghĩa. Nếu bạn chỉ học một từ và nghĩa của nó (ví dụ: profound = sâu sắc), bạn sẽ rất nhanh quên.

Thay vào đó, hãy học từ đó trong một câu hoàn chỉnh (ví dụ: His speech had a profound impact on the audience). Khi học theo câu, bạn có nhiều thông tin hơn để ghi nhớ: chủ đề, kết quả (tác động), ngữ pháp (tính từ đứng trước danh từ). Việc này giúp bạn nhớ từ lâu hơn và hiểu rõ cách dùng.

Cách áp dụng:

• Để ý cách từ được dùng: Khi làm bài thi thử hoặc đọc tiếng Anh, hãy xem các từ được đặt trong câu như thế nào.
• Ghi lại cả câu ví dụ: Đừng chỉ ghi từ và nghĩa. Hãy chép lại cả câu chứa từ đó. Đây là một kỹ thuật rất hiệu quả.
• Tưởng tượng tình huống: Hãy nghĩ xem mình sẽ dùng từ này trong tình huống nào khi nói hoặc viết.

2. Nhóm các từ theo chủ đề 

Học từ theo các chủ đề phổ biến (giáo dục, công nghệ, môi trường) là một cách làm thông minh. Nhưng bạn nên làm nhiều hơn là chỉ liệt kê các từ. Hãy xây dựng các bản đồ từ vựng.

Với mỗi chủ đề, bạn chọn 10-15 từ chính và vẽ một sơ đồ tư duy (mind map) cho chúng, bao gồm:

• Họ từ (Word Families): Các dạng khác của từ (danh từ, động từ, tính từ…).
• Các từ hay đi kèm (Collocations): Những từ thường được dùng chung với nhau.
• Từ đồng nghĩa / trái nghĩa (Synonyms/Antonyms): Giúp hiểu rõ hơn sắc thái của từ.

Ví dụ về bản đồ từ vựng cho chủ đề “Công nghệ & Đổi mới”:

Từ chính	Họ từ	Các từ hay đi kèm	Từ đồng nghĩa	Từ trái nghĩa
innovation (sự đổi mới)	innovate (v), innovative (adj)	technological innovation	advancement, revolution	tradition, stagnation
analyze (phân tích)	analysis (n), analytical (adj)	analyze data, critically analyze	examine, scrutinize	overlook, ignore
framework (khung, cơ cấu)	–	theoretical framework	structure, system	chaos, disorder

Cách này giúp bạn học một từ mà biết thêm nhiều từ khác. Việc học sẽ hiệu quả hơn.

3. Tạo danh sách từ vựng của riêng bạn 

Một danh sách từ vựng tốt phải là của riêng bạn và được cập nhật thường xuyên. Đừng chép lại danh sách của người khác. Hãy tự xây dựng kho từ vựng cho mình.

Các bước để xây dựng:

• Dùng một cuốn sổ tay từ vựng: Dùng sổ giấy hoặc ứng dụng ghi chú, nhưng chỉ dùng một nơi duy nhất. Mỗi từ mới cần có: từ, phiên âm, nghĩa, họ từ, các từ hay đi kèm, và 1-2 câu ví dụ do bạn tự đặt.
• Tạo mẹo ghi nhớ: Với những từ khó, hãy nghĩ ra một câu chuyện hoặc hình ảnh vui để nhớ chúng.
• Dùng các ứng dụng lặp lại ngắt quãng (SRS): Các app như Anki hay Quizlet sẽ nhắc lại từ vựng cho bạn đúng vào lúc bạn sắp quên. Đây là phương pháp đã được khoa học chứng minh là giúp ghi nhớ lâu dài.

Một quy trình học hiệu quả gồm 4 bước: Thu thập từ mới -> Ghi chép -> Ôn tập -> Sử dụng. Sự kỷ luật tuân theo quy trình này quan trọng hơn việc bạn dùng công cụ nào.

Chiến lược nâng cao từ vựng giúp bạn đạt điểm cao hơn trong DET

Sau khi nắm vững các phương pháp cơ bản, bạn có thể áp dụng thêm các chiến lược sau.

1. Phân tích cấu tạo từ 

Nhiều từ học thuật có các thành phần gốc từ tiếng Latin và Hy Lạp. Một từ thường có 3 phần: tiền tố (phần đầu), gốc từ (phần giữa), và hậu tố (phần đuôi). Hiểu ý nghĩa của các thành phần này sẽ giúp bạn đoán nghĩa của từ mới mà không cần từ điển.

Ví dụ, gặp từ “contradict”:

• contra-: nghĩa là “chống lại”
• -dict-: nghĩa là “nói”
• => contradict: nghĩa là nói ngược lại, mâu thuẫn.

Kỹ năng này rất có ích khi đọc và nghe, vì bạn không có nhiều thời gian để tra từ.

2. Tập trung vào Academic Word List (AWL)

AWL là một danh sách gồm 570 họ từ thường xuất hiện trong các bài viết học thuật.

Điểm hay của AWL là các từ này không thuộc về một chủ đề cụ thể nào cả. Chúng là các từ chức năng như analyze, concept, framework… có thể dùng để bàn về mọi chủ đề.

Thay vì học nhiều từ về một chủ đề bạn có thể không gặp, đầu tư thời gian vào AWL sẽ hiệu quả hơn nhiều. Nắm vững danh sách này sẽ giúp bạn xử lý tốt các câu hỏi viết và nói trong DET.

3. Sử dụng thành thạo các từ nối

Để điểm Viết và Nói cao, nội dung tốt là chưa đủ. Bạn cần trình bày các ý tưởng một cách logic. Các từ nối và cụm từ chuyển tiếp là công cụ để làm việc đó.

Hãy tập sử dụng các từ và cụm từ sau:

• Để thêm ý: Furthermore, Moreover, In addition
• Để đối lập: However, Nonetheless, In contrast
• Để chỉ kết quả: As a result, Consequently, Therefore
• Để nêu quan điểm: In my view, From my perspective
• Để tóm tắt: In sum, To conclude

Việc dùng các từ này cho thấy khả năng ngôn ngữ của bạn tốt hơn và sẽ được AI của DET đánh giá cao.

Những sai lầm phổ biến cần tránh trong việc học từ DET

• KHÔNG NÊN: Dành quá nhiều thời gian học thuộc lòng danh sách dài cho các câu hỏi “Read and Select”.
• NÊN: Tập trung vào các từ có tính ứng dụng cao (như AWL, từ nối) mà bạn có thể dùng khi nói và viết.
• KHÔNG NÊN: Chỉ học nghĩa của từ mà không học cách phát âm. Phát âm sai sẽ làm giảm điểm nói.
• NÊN: Dùng từ điển online có âm thanh để nghe và tập phát âm cho chuẩn.
• KHÔNG NÊN: Sợ mắc lỗi ngữ pháp nhỏ khi dùng từ mới. AI đánh giá cao việc bạn cố gắng dùng từ đa dạng hơn là viết những câu đơn giản mà hoàn hảo.
• NÊN: Cứ tự tin và mạnh dạn dùng từ mới khi luyện tập.

Các công cụ hữu ích để học từ vựng DET

Mục tiêu	Công cụ	Chức năng chính
Làm quen bài thi	Website Chính Thức DET	Cung cấp bài thi thử miễn phí, thông tin về các dạng câu hỏi.
Luyện tập có chấm điểm	Arno, Gurully, DET Practice	Chấm điểm Nói/Viết bằng AI, có nhiều câu hỏi để luyện tập.
Xây dựng danh sách từ	Quizlet, Anki, Memrise	Tạo flashcard, có hệ thống nhắc lại từ vựng thông minh.
Học qua thực tế	YouTube (Luke DET), các trang tin tức	Tìm từ mới trong các tình huống thực tế, cải thiện kỹ năng nghe đọc.
Hỏi đáp và trao đổi	Các nhóm Facebook như Cộng Đồng Luyện Thi Duolingo English Test (DET)	Chia sẻ kinh nghiệm, hỏi đáp thắc mắc với những người cùng ôn thi.

Ôn thi DET đúng trọng tâm cùng 195 Global

Xây dựng danh sách từ vựng để thi DET không phải là học cho nhiều, mà là học một cách có chất lượng và chiến lược. Hãy nhớ, mục tiêu không phải là biết nhiều từ, mà là sử dụng từ ngữ một cách khéo léo để đạt được điểm số DET bạn mong muốn. Đừng quên để lại thông tin, đội ngũ 195 Global sẽ tư vấn miễn phí lộ trình ôn từ vựng và tài liệu phù hợp cho bạn.